Μαρία Καμάνη: «Όταν η κοινωνία δεινοπαθεί, η Τέχνη είναι εκεί για να πει κάτι διαφορετικό»

Η Μαρία Καμάνη μπορεί να είναι νέα στο χώρο ωστόσο είναι μία πολύ ανήσυχη φύση… Δημιουργική και γεμάτη ενθουσιασμό υπηρετεί την Τέχνη κάνοντας σιγά σιγά τα όνειρά της πραγματικότητα. Αυτό το διάστημα σκηνοθετεί την παράσταση «Εσωτερικές ειδήσεις» βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Μάριου Ποντίκα. Με αφορμή αυτή την παράσταση κάναμε μία συζήτηση με τη Μαρία αγγίζοντας πολλά και ενδιαφέροντα θέματα…

-Αυτό το διάστημα σκηνοθετείς στο θέατρο Χυτήριο τη θεατρική παράσταση «Εσωτερικές ειδήσεις» που βασίζεται στο θεατρικό έργο του Μάριου Ποντίκα. Να γυρίσουμε λίγο πίσω στο χρόνο και να μου πεις πώς αποφάσισες και πώς επέλεξες να σκηνοθετήσεις αυτό το έργο;

Έγινε λίγο τυχαία, ουσιαστικά μέσω συγκυριών… Είχαμε σχεδιάσει να κάνουμε κάτι άλλο μαζί με δύο φίλες μου, που τελικά δεν συνέβη, και τελικά κατόρθωσα να ανεβάσω το έργο αυτό μόνη μου.

-Γιατί το επέλεξες;

Όταν ήμουν στην πρώτη μου σχολή μού δόθηκε αυτό το κείμενο, ως πρώτο έτος, να κάνω κάποια κομμάτια. Από τότε το ερωτεύτηκα, μου άρεσε πολύ ο λόγος… Ονειρευόμουν λοιπόν ότι αυτό το έργο κάποια στιγμή θα το ανεβάσω. Κάποια στιγμή, με κάποιον τρόπο θα παίξω ή κάτι θα κάνω με αυτό το έργο ή θα γνωρίσω το συγγραφέα. Κάτι που τελικά συνέβη αργότερα.

-Γνωριστήκατε δηλαδή με τον Μάριο Ποντίκα;

Βεβαίως. Είναι ένας υπέροχος άνθρωπος που με βοήθησε πάρα πολύ και ποτέ δεν μου έκλεισε την οποιαδήποτε πόρτα απέναντί σε αυτόν. Αντιθέτως ήταν πολύ φιλικός, μου έδωσε φοβερή ώθηση. Είναι ένας άνθρωπος που πραγματικά ήθελα να γνωρίσω και αισθάνομαι πολύ τυχερή γιατί αυτό συνέβη.

-Το έργο παρότι έχει γραφτεί πολλά χρόνια πριν, είναι επίκαιρο και στην εποχή μας… Εφαρμόζει απόλυτα πάνω στην εποχή. Ποιο είναι το αγαπημένο σου κομμάτι από αυτά που έχεις χρησιμοποιήσει στην παράσταση;

Ο δάσκαλος. Εμπεριέχει πολύ βαθιά νοήματα. Στο δικό μου το άλλαξα λίγο και την έκανα δασκάλα. Έχω κάνει μία διασκευή ουσιαστικά του αρχικού έργου. Η συγκεκριμένη μορφή μιλάει για ένα μικρό φασίστα που κρύβει κάποιος μέσα του. Μία δασκάλα είναι ιδιαίτερα έντονη με το Έθνος, μιλάει στα παιδιά για την ιστορία. Δίνει την εντύπωση ότι είναι μία πραγματική δασκάλα που κάνει καλά το μάθημά της και τη δουλειά της. Δεν έχει όμως καμία σχέση με αυτό… Προσπαθεί μέσω της δικής της εξουσίας, που είναι η διδασκαλία, να ποτίσει μυαλά με τα δικά της αξιακά κριτήρια που είναι ο φασισμός, η πατρίδα. Ξαφνικά προς το τέλος του κομματιού βγαίνει ένας άρρωστος άνθρωπος που σου λέει ότι πρέπει να βγάλουμε τα μάτια στους ανθρώπους που εναντιώνονται στο κράτος και αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό της γραφής του Μάριου Ποντίκα. Δηλαδή ξεκινάει πολύ ομαλά και καταλήγει σε κάτι ρεαλιστικό, ωμό, σκληρό και ακραίο. Στο τέλος τρομάζεις και φοβάσαι με αυτό το κομμάτι. Εμπεριέχει την κουλτούρα του νεοέλληνα ο δάσκαλος, τη δηθενιά, το ψεύτικο που παρουσιάζει ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε εξουσία. Ο καθένας με κάποιο τρόπο σε αυτή τη χώρα εκμεταλλεύεται την εξουσία του για να περάσει τα δικά του δεδομένα.

-Πιστεύεις ότι όλοι κρύβουμε έναν φασίστα μέσα μας;

Νομίζω ότι όλοι κρύβουμε έναν απόλυτο άνθρωπο. Δεν ξέρω αν κρύβουμε έναν φασίστα. Κρύβουμε έναν άνθρωπο ξερόλα. Το κάνουμε όλοι. Αυτό από μόνο του είναι προβληματικό. Αυτό που μου γεννά όλο αυτό το πράγμα, η ελληνική κοινωνία και παράλληλα οι μορφές των «Εσωτερικών ειδήσεων» είναι ότι όλοι είμαστε λίγο πανομοιότυποι. Έτσι μας έμαθαν, να μην ξεχωρίζουμε από την αγέλη γιατί αν ξεχωρίσουμε θα μας φάει ο κακός λύκος.

-Είσαι ένα νέο κορίτσι, που εκτός από την υποκριτική κάνεις τώρα και την πρώτη σκηνοθετική σου απόπειρα. Πώς μπήκε η σκηνοθεσία στη ζωή σου;

Μπήκε, όπως είπα και πριν τυχαία. Έπρεπε να ανέβει ένα έργο και αποφάσισα να πάρω την ευθύνη να το ανεβάσω μόνη μου. Δεν είμαι σκηνοθέτις, δηλώνω και είμαι ηθοποιός. Έμαθα πολλά από αυτό, είμαι χαρούμενη που το έκανα και θα το ξανακάνω στο μέλλον.

-Σε φόβισε αυτή η ευθύνη;

Φοβερά! Αλλά ευτυχώς υπήρξαν άνθρωποι αγαπημένοι από το χώρο και ειδικά ένας φίλος που όταν δείλιασα μου είπε μία κουβέντα που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Μου είπε «Μαρία αν η νέα γενιά δεν κάνει τότε ποιος θα το κάνει;». Αυτό μετρίασε τους φόβους μου και προχώρησα, παρότι είμαι ακόμη νέο παιδί και προσπαθώ ακόμη. «Ρίσκαρε μου είπε, η μεγαλύτερη αποτυχία είναι να έχεις ένα έργο στα χέρια σου και να μην το ανεβάζεις». Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα λόγια του.

-Ποιες είναι λοιπόν οι δυσκολίες ενός νέου ανθρώπου όταν μπαίνει στον καλλιτεχνικό χώρο;

Πάρα πολλές. Αρχικά μπαίνεις σε ένα χώρο που υπάρχουν πάρα πολλοί άλλοι άνθρωποι. Οι ηθοποιοί έχουν τη μεγαλύτερη ανεργία και ακόμη και αυτοί που εργάζονται δεν παίρνουν επαρκείς αμοιβές. Θεωρείται λίγο σαν χόμπι. Δυστυχώς οι προηγούμενες γενιές -ή ευτυχώς μάλλον για αυτούς- έχουν χτίσει ένα παρόν για εμάς, τη νεότερη γενιά, πάρα πολύ δύσκολο. Δυστυχώς ο χώρος αυτός θέλει πολύ σθένος όταν θέλεις να προχωρήσεις χωρίς να έχεις πλάτες, φίλους, κλίκες, χωρίς να ανήκεις κάπου, χωρίς να έχεις ταμπέλα. Πρέπει να παλέψεις πάρα πολύ για να μπορέσεις να κάνεις πράγματα και πρέπει να τα κάνεις με το δικό σου κομπόδεμα, με το δικό σου ανάστημα. Να αναμετρηθείς με σένα. Αλλά νομίζω ότι μαθαίνεις πολύ περισσότερα αν δεν τα βρεις όλα στρωμένα και έτοιμα.

-Παρατηρώ ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία άνθιση στον καλλιτεχνικό χώρο, ομάδες, καλλιτέχνες που δεν φοβούνται να δοκιμάσουν διάφορες φόρμες, που κάνουν καινοτομίες… Πού πιστεύεις ότι οφείλεται αυτό;

Νομίζω ότι πάντα όταν χτυπούσε μία κρίση την οποιαδήποτε χώρα, η Τέχνη πάντα ανθούσε. Είναι στοιχείο της Τέχνης αυτό, πάντα στα δύσκολα με κάποιον τρόπο σήκωνε μπαϊράκι, σήκωνε τα ηχεία της προς τα πάνω, γιατί καλώς ή κακώς η Τέχνη είναι τρόπος επικοινωνίας. Όταν η κοινωνία δεινοπαθεί, η Τέχνη είναι εκεί για να πει κάτι διαφορετικό. Νομίζω ότι αυτό είναι ελπιδοφόρο. Πιστεύω ότι οι νέες ομάδες αρχίζουν να έχουν λόγο ευτυχώς. Δυστυχώς που υπάρχει η δυσκολία της οικονομικής κρίσης, αλλά ευτυχώς που οι συνθήκες βοηθούν τους νέους ανθρώπους να βγουν λίγο προς τα έξω γιατί αλλιώς δεν θα μπορούσαν να βγουν.

-Σκηνοθεσία ή υποκριτική τελικά;

Υποκριτική. Η σκηνοθεσία είναι κάτι διαφορετικό που θα ξανακάνω, αλλά το να είσαι ηθοποιός είναι έρωτας βαθύς.           

Συνέντευξη στη Βίκυ Διαμάντη