Μία τηλεόραση "παγωμένη" και ο πολιτισμός εξοστρακισμένος

Τη φετινή σεζόν στον τηλεοπτικό χώρο επικρατεί μεγάλη αναταραχή. Κάτι τα νούμερα που δεν κάθονται, κάτι ή αδιαφορία του κοινού για προγράμματα που -κατά την άποψη των τηλεορασανθρώπων- αποτελούν πετυχημένη συνταγή, γεννούν έντονο προβληματισμό για το μέλλον της μικρής οθόνης, ενώ προκύπτει και το ερώτημα: τι φταίει;



Όταν η ιδιωτική τηλεόραση ξεκίνησε πριν από περίπου 30 χρόνια την πορεία της, οι άνθρωποι που ανέλαβαν τα ηνία των καναλιών είχαν βρει τη μαγική συνταγή… Η κρατική τηλεόραση εκείνο το διάστημα ακολουθούσε μια πεπατημένη, με προγράμματα που μύριζαν μούχλα… Τα χρώματα έγιναν έντονα, τα σκηνικά έγιναν φαντασμαγορικά, βγήκαν χύμα μπούτια, στήθη, ξανθά εξτένσιονς, κουτσομπολιό όλη μέρα, ναι σχολιάσαμε τα πάντα, μα τα πάντα, οι σειρές απέκτησαν άλλο χαρακτήρα και ροή, βέβαια μην παραβλέπουμε ότι η ιδιωτική τηλεόραση έδωσε την ευκαιρία να γίνουν και κάποιες πολύ ποιοτικές δουλειές, όμως το όλο οικοδόμημα στηρίχθηκε στην άρπα κόλα, με ανεδαφικά σενάρια, ερμηνείες διεκπεραίωσης, φτηνά σκηνικά και να ‘χουμε να βλέπουμε… Μιλώντας με δημιουργούς της τηλεόρασης κατά καιρούς αντιλήφθηκα ότι αυτό δεν ήταν απόλυτα επιλογή τους, μιας και παρά τους δισταγμούς η τις αντιρρήσεις τους, αυτό ζητούσαν τα κανάλια. Με λίγα λόγια, παρότι η μυθοπλασία αποτελεί έναν τομέα που μπορείς να κάνεις επένδυση, οι άνθρωποι των καναλιών αρκέστηκαν στο τετριμμένο και το αναλώσιμο, με κάποιες βέβαια λαμπρές εξαιρέσεις. Τα χρόνια πέρασαν και το κοινό στο οποίο απευθυνόταν η ελληνική τηλεόραση πριν από 30 χρόνια, μεγάλωσε, εμφανίστηκε ένα νέο κοινό, που παρότι γαλουχήθηκε με φθηνά προγράμματα -από άποψη ποιότητας και όχι μπάτζετ- έχει διαφορετικές απαιτήσεις. Είναι σαφώς πιο μορφωμένο και καταρτισμένο, με άλλες ταχύτητες, άλλα ενδιαφέροντα, δεν συγκινείται τόσο από τα μπούτια και τα ξανθά μαλλιά, καθώς έχει μεγαλώσει σε μια υπερπροσφορά σεξ, έχει άλλα ήθη, άλλες ανάγκες… Τα λαμπερά πρόσωπα που κάποτε μεσουρανούσαν ξεθώριασαν και αυτά και πλέον δεν απασχολεί κανέναν που έκαναν διακοπές ή ψώνια, που βρέθηκαν η τι έκαναν στην προσωπική τους ζωή. Η τηλεόραση όμως παρέμεινε ίδια!!!! Συχνά το τελευταίο διάστημα ακούω ανθρώπους που δηλώνουν ότι δεν βλέπουν τηλεόραση. Δεν γνωρίζουν τι συμβαίνει στο μικρόκοσμο του κουτιού που κοσμεί το σαλόνι τους και απλώς υπάρχει για να βλέπουν καμιά ταινία πότε πότε… γιατί όμως γύρισαν την πλάτη στην τιβι;
Σε κάθε ξεκίνημα σεζόν όλοι οι άνθρωποι της τηλεόρασης δηλώνουν ότι δημιουργούνται προγράμματα για όλα τα γούστα, μάλλον όμως δεν έχουν προσδιορίσει την γκάμα των γούστων και εννοούν για τα γούστα του αναλώσιμου. Δεν έχουν αντιληφθεί ότι οι εποχές άλλαξαν και ότι το μοτίβο που ακολουθούν, πλέον δεν πουλάει. Αυτό αποτυπώνεται στις χαμηλές τηλεθεάσεις. Όλα έκαναν τον κύκλο τους και ο κύκλος έκλεισε. Για να ξαναανοίξει θέλει διαχείριση με διαφορετική φιλοσοφία. Να λαμβάνουν πρώτιστα υπόψη και το κοινό στο οποίο απευθύνονται και όχι μόνο ποια φιλαράκια τους θα βολέψουν οι διευθυντές.
Εδώ λοιπόν θα μιλήσω και για τη θέση του πολιτισμού σε ένα πρόγραμμα. Για κάποιο ανεξήγητο λόγο, ο πολιτισμός -με εξαίρεση την ΕΡΤ- εξοστρακίστηκε από την ελληνική τιβι. Η επίσημη εκδοχή είναι ότι δεν "πουλάει". Όμως τα φεστιβάλ έχουν μεγάλη ανταπόκριση και δυνατή παρουσία κοινού, τα θέατρα παρά τον αριθμό των παραστάσεων που είναι υπερβολικά μεγάλος για μια πόλη σαν την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια δείχνουν μια τάση άνθισης, το ενδιαφέρον για πολιτιστικά γεγονότα έχει αναζωπυρωθεί. Πώς δικαιολογείται λοιπόν το «δεν πουλάει»; Και πώς δικαιολογείται το «πουλάνε» για κάποια προγράμματα  όταν δεν χρησιμοποιούνται σωστά ελληνικά, το επίπεδο είναι χαμηλό και τα νούμερα τηλεθέασης είναι κολλημένα στον πάτο;
Βλέπουμε επίσης ότι το υπάρχον δυναμικό, στην πλειονότητα του, δεν μπορεί να διαχειριστεί θέματα πολιτισμού και όταν σε κάτι δεν γίνεται σωστή διαχείριση, τότε δεν περνάει σωστά και στο κοινό.
Εύχομαι η ελληνική τηλεόραση να βρει το δρόμο της, γιατί είναι γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι, σε μια χώρα που αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, εξασφαλίζουν το βιοπορισμό τους από αυτή. Δεν πρόκειται όμως να τον βρει μέσα από εμμονές και τετριμμένες καταστάσεις. Χρειάζονται ανανέωση, ρίσκο, φρέσκα μυαλά, ιδέες, μεράκι και επενδυτικοί στόχοι όσον αφορά τις επιλογές. Και αυτό θα πρέπει να είναι ο άξονας πάνω στον οποίο θα πρέπει να κινηθούν οι επιλογές των ανθρώπων που κρατούν τα ηνία, όταν έρθει η ώρα να χτίσουν το πρόγραμμα της επόμενης σεζόν, γιατί για αυτή τη σεζόν το παιχνίδι χάθηκε…

Βίκυ Διαμάντη